Yusif Vəzir Çəmənzəminli Yaradiciliğinda Dil Məsələləri
Aynur Nəzərova
Çoxəsrlik Azərbaycan ədəbiyyatı tarixində Yusif Vəzir Çəmənzəminlinin yaradıcılığı xüsusi yer tutur. O, əsərləri və ədəbi-tənqidi məqalələri ilə bədii yaradıcılıqda xəlqiliyin bir prinsip kimi bərqərar olmasına və möhkəmlənməsinə, ana dilinin yad təsirlərdən qorunmasına böyük töhfə vermişdir. Azərbaycan bədii tərcüməsinin inkişafında da Y.V.Çəmənzəminlinin mühüm xidmətləri olmuşdur. Milli ədəbiyyatın, dilçiliyin, tarixin bir sıra problemlərinin öyrənilməsində mühüm mərhələlər onun adı ilə bağlıdır.
Açar sözlər: Yusif Vəzir Çəmənzəminli, ədib-alim, dil, ana dili, dilçilik, əlifba, lügətçilik.
Məqaləyə baxın(1598)Ədəbiyyat
Abdullayeva Ş (1998). Y.V.Çəmənzəminlinin dilçilik görüşləri /Ş.Abdullayeva. Bakı: BDU-nun nəşriyyatı
Abdullayeva Ş (1999). Y.V.Çəmənzəminlinin dilçilik görüşləri: filologiya elmləri namizədi alimlik dərəcəsi almaq üçün təqdim edilmiş dissertasiyanın avtoreferatı: M.Ə.Rəsulzadə adına Bakı Dövlət Universiteti. Bakı,
Abutalıbov R (1998). Vətəndən uzaqda keçən ömürlər. Ədəbiyyat və incəsənət 15 iyul,
Cəmənzəminli Y.V (2004). “Biz kimik?” (məqalələr), (transfoneliterasiya, tərtib, on soz və qeydlərin muəllifi: Ş.Hummətli). Bakı: Nurlan
Cəmənzəminli Y.V (1994). “Mustəqilliyimizi istəyiriksə…” (tərtibci, transliterasiya, muqəddimə və qeydlərin muəllifi: A.Bayramoğlu). Bakı: Gənclik
Cəmənzəminli Y.V (1993). Biz kimik və istədiyimiz nədir? - Cəmənzəminli Y.V. Xarici siyasətimiz, (tərtibci və on sozun muəllifi: T.Huseynoğlu). Bakı: Azərnəşr
Cəmənzəminli Y.V (1977). Əsərləri, 3 cilddə, (tərtibci: M.Axundova), 3-cu cild, Bakı: Elm
Cəmənzəminli Y.V. Qulluq və əsirlik – Y.V.Cəmənzəminlinin şəxsi fondu, fond 21, sax.v. 159.
Çəmənzəminli Y.V (2005). Əsərləri. Üç cilddə. III cild. Bakı, Avrasiya Press
Çəmənzəminli Y.V (2017): biblioqrafiya /tərt. ed.: M.Vəliyeva, L.Şirinova, G.Misirova; elmi red. K.Tahirov; red. G.Səfərəliyeva. Bakı,
Çəmənzəminli Y.V Həftə söhbəti: [felyeton] /Sərsəm //Sədai-həqq.- 1914.- 10, 11 aprel
“Həyat” qəzeti. 1993, 13 yanvar
Həsənov R (1967). Azəri ədəbi dilinin inkişafında Y.V.Çəmənzəminlinin rolu. “Gənc müəllim”. 16 may
Qəribli A (2017). ”Azərbaycan dili” anlayışının tarixi. Bakı, ”Elm və təhsil”
Məcidqızı L (2000). Y.V.Çəmənzəminlinin yeni tapılmış lüğəti. “Ədəbiyyat qəzeti”. 10 noyabr
Məmmədov A (1987). Y.V.Çəmənzəminlinin naməlum əsəri. “Ədəbiyyat və incəsənət” 25 sentyabr
Milli Arxiv İdarəsi. Fond 607, siy.7, s.v. 18
Milli Arxiv İdarəsi. Fond 607, siy.7, sax.v. 19
Milli Arxiv İdarəsi. Fond 7, siy.7, s.v. 20, səh.15
Vəzirov Y (1913). Əcəmilik möhürü və onunla mubarizə. ”İqbal” qəzeti, noyabr
Vəzirov Y (1913). Biz kimik? ”Sədayi-həqq”. 12 mart
Vəzirova L (2003). Yusif Vəzir Çəmənzəminlinin publisistikası. Bakı